وقوع انفجارهای متعدد در بغداد و حرکت آرام شکل‌گیری دولت ائتلافی آن هم در شرایطی که آمریکایی‌ها قرار است تا چند ماه دیگر عراق را ترک کنند، ثبات نسبی به‌وجودآمده در عراق را با چالش مواجه خواهد کرد. این روزها بغداد شاهد تلاش‌ها و مذاکرات متعددی است که میان رهبران و نمایندگان چهار ائتلاف بزرگ پیروز انتخابات پارلمانی برای تشکیل دولت ائتلافی صورت می‌گیرد که تاکنون چندان دستاوردی به‌دنبال نداشته است.
البته برای بسیاری از تحلیلگران مسائل خاورمیانه شرایط فعلی عراق از بسیاری جهات قابل پیش‌بینی و از بسیاری جهات دور از انتظار بود. آرایش ائتلاف‌ها و نیروهای سیاسی عراق به‌گونه‌ای بود که تقریبا بر همگان مبرهن شده بود که هیچکدام از ائتلاف‌های شکل‌گرفته به‌تنهایی قادر به کسب اکثریت کرسی‌های پارلمان نخواهند بود و دولت آینده عراق یک دولت ائتلافی خواهد بود. ولی آنچه در این میان به هیچ وجه پیش‌بینی نشده بود پیروزی ائتلاف العراقیه در این دور از انتخابات پارلمانی عراق بود. اکثرا بر این باور بودند که رقابت اصلی در این دور از انتخابات میان دو ائتلاف بزرگ ملی به رهبری سید عمار حکیم و دولت قانون به رهبری نخست‌وزیر مالکی خواهد بود و العراقیه ائتلافی که در انتخابات دوره قبل آرای اندکی را به دست آورده بود در جایگاه سوم، چهارم و حتی پایین‌تر ارزیابی می‌شد.
کاهش کرسی‌های مجلس اعلا برای بسیاری از کارشناسان مسائل عراق نیز از دیگر مسائلی بود که به هیچ وجه پیش‌بینی نشده بود. با وجود این ظاهرا رهبران این ائتلاف مخصوصا شخص سید عمار حکیم نتایج این دور از انتخابات را پذیرفته‌اند. اظهارات اخیر سید عمار حکیم مبنی بر عدم‌مشارکت ائتلاف وی در دولتی که ایاد علاوی در آن نباشد، کاملا این مسئله را تأیید می‌کند؛ اظهاراتی که بسیاری آن را به تمایل حکیم برای پیوستن به دولت ائتلافی علاوی تعبیر کرده‌اند.
هر چند باورکردن شکل‌گیری ائتلاف حکیم
علاوی از بسیاری جهات مشکل است ولی نمی‌توان کتمان کرد که شکاف میان نیروهای شیعه به طرز سرسام‌آوری افزایش یافته است. پیروزی ائتلاف العراقیه در واقع و در وهله اول ناشی از فروپاشی ائتلاف یکپارچه در چند ماه گذشته بود. فروپاشی ائتلاف بزرگ یکپارچه در حالی صورت گرفت که نیروهای اهل سنت عراق در این دور با تمام قوا پای صندوق‌های رأی حاضر شدند. عدم‌حمایت آیت‌الله سیستانی از یک ائتلاف به‌خصوص نیز در این باره مزید بر علت شده بود. مواضع آیت‌الله سیستانی در این دوره از انتخابات فقط بر دعوت از حضور همه‌جانبه مردم پای صندوق‌های رأی مبتنی بود و ایشان رسما اعلام کرده بودند که فقط از یک ائتلاف بزرگ که همه نیروهای شیعه را در بر داشته باشد حمایت خواهند کرد و در غیراین صورت از هیچ ائتلافی علنا حمایت نخواهند کرد.
به هر حال براساس قانون اساسی عراق این ائتلاف العراقیه (ائتلاف پیروز اول) خواهد بود که مسئول تشکیل دولت آینده عراق است. تا قبل از اظهارات اخیر سید عمار حکیم احتمال تشکیل دولت ائتلافی از سوی ایاد علاوی بسیار ضعیف می‌نمود اما اوضاع در شرایط کنونی بسیار فرق کرده است. اگر صدری‌ها که بخش اعظم کرسی‌های ائتلاف ملی را در اختیار دارند با پیوستن به ائتلاف العراقیه مخالفت نکنند، باید بپذیریم که شانس ایاد علاوی برای رسیدن به نخست‌وزیری افزایش یافته است. با وجود این، چشم‌انداز تشکیل دولت ائتلافی با محوریت علاوی بعید به‌نظر می‌رسد. باید نشست و نظاره کرد که مذاکرات جاری میان ائتلاف‌های مکرر به کجا خواهد کشید.
در شرایط فعلی تشکیل دولت وحدت ملی به خواسته بسیاری از جریان‌های سیاسی عراق تبدیل شده است. به استثنای ائتلاف العراقیه، اکثریت گروه‌های عراقی موافقت خود را با این ایده اعلام کرده‌اند. هرچند ائتلاف العراقیه تاکنون مواضع خود را در این زمینه به نحو شفافی بیان نکرده است ولی ایاد علاوی به‌عنوان یک سیاستمدار واقع‌گرا به‌خوبی به این مسئله واقف است که احتمال توافق میان ائتلاف‌های بزرگ شیعه حکیم و مالکی دور از انتظار نیست. هرگونه توافق میان حکیم و مالکی بیش از هر چیز می‌تواند تعیین‌کننده باشد.
شکل‌گیری ائتلاف میان حکیم و مالکی آن هم در شرایطی که هر دو ائتلاف با رهبران کرد عراقی از روابط مطلوبی برخوردارند قطعا می‌تواند ائتلاف قدرتمندی را برای اداره عراق در این مقطع حساس به‌وجود آورد که ائتلاف العراقیه را به حاشیه براند. از سوی دیگر برای علاوی این مسئله نیز مشهود است که درصورت عدم‌تشکیل یک دولت وحدت ملی ولو با موفق‌شدن ائتلاف العراقیه در تشکیل دولت باز هم احتمال تشکیل یک اپوزیسیون قدرتمند در پارلمان عراق صددرصد خواهد بود لذا بسیاری بر این گمان هستند که دیر یا زود ائتلاف العراقیه نیز در مسیر وحدت ملی قرار خواهد گرفت.
